Nadwyżka mocy produkcyjnych nie jest nowym zjawiskiem w Chinach, ale tym razem dotyczy większej liczby produktów. To sprawia, że nadpodaż jest trudniejsza do kontrolowania. Przeczytaj, aby dowiedzieć się z czym mierzy się jedna z największych gospodarek świata.
Nadwyżka mocy produkcyjnych - nic nowego dla Chin
Chiny od dawna przyzwyczaiły się do modelu wzrostu, opartego na inwestycjach w przemysł, który ma kluczowe znaczenie dla ich znacznego wzrostu gospodarczego w ciągu ostatnich trzech dekad. Sprawia to jednak, że gospodarka jest podatna na brak równowagi pomiędzy podażą i popytem, co prowadzi do powtarzających się nadwyżek mocy produkcyjnych. Przykład tego zjawiska miał miejsce w latach 2014-2016, kiedy to ogromny bodziec inwestycyjny, który nastąpił po globalnym kryzysie finansowym, wywołał nadpodaż materiałów budowlanych.
Sytuacja powtórzyła się po wybuchu epidemii COVID-19. Gdy gospodarka wyszła z pandemii, a konsumpcja gospodarstw domowych nie wzrosła na tyle, aby wytrzymać wzrost produkcji. W międzynarodowym wyścigu zielonej transformacji nadwyżka produkcyjna Chin elementów związanych z czystą energią stała się istotnym tematem na całym świecie, ponieważ pozwoliłaby ona Chinom podwoić eksport tych produktów.
Obecna nadwyżka mocy produkcyjnych jest bardziej rozpowszechniona
Na pierwszy rzut oka zakres nadwyżki mocy produkcyjnych wydaje się być łagodniejszy niż poprzednim razem. Problem ten może się jednak pogłębić, jeśli wzrost inwestycji w środki trwałe będzie nadal przewyższał wzrost produkcji, zwłaszcza jeśli popyt krajowy nie będzie rósł. Tymczasem ryzyko nadwyżki mocy produkcyjnych nie ogranicza się do konkretnych sektorów, ale jest widoczne w przypadku dóbr konsumpcyjnych, materiałów budowlanych, a także maszyn i sprzętu transportowego.
Ożywienie rynku krajowego w celu wchłonięcia nadwyżki mocy produkcyjnych wymaga czasu
Podjęto działania rządowe w celu uregulowania mocy produkcyjnych poprzez modernizację przemysłu, przy jednoczesnym zwiększeniu popytu w celu ich absorpcji. Na przykład, wyższe wymagania jakościowe zostały nałożone na produkcję baterii litowo-jonowych, energii słonecznej i klinkieru cementowego. Jest jednak mało prawdopodobne, aby rozwiązania te zostały powielone w pozostałych sektorach, ponieważ szkodzi to również krótkoterminowemu wzrostowi gospodarczemu.
Bardziej zrównoważonym rozwiązaniem jest stymulowanie popytu, przy czym niedawne wsparcie fiskalne przesunęło się bardziej w kierunku subsydiowania konsumpcji towarów i obiektów niż budownictwa. Jednak przy zaufaniu konsumentów zbliżonym do historycznych minimów, gospodarka nie może polegać wyłącznie na popycie krajowym i znosić chronicznej nadwyżki mocy produkcyjnych. Zwiększy to bowiem presję deflacyjną, wpłynie na zyski przedsiębiorstw i utrudni ekspansję biznesową.
Łatwość eksportu hamuje
Eksport w przeszłości rekompensował niedobór popytu krajowego. Wygląda jednak na to, że złote czasy wolnego handlu - które pozwoliły Chinom prosperować - minęły, ponieważ bariery handlowe wrosną, prawdopodobnie w jeszcze szybszym tempie w trakcie drugiej prezydentury Trumpa. Pomimo wysiłków Chin na rzecz wzmocnienia więzi z globalnym Południem, wiele krajów wschodzących również wzniosło bariery handlowe w celu ochrony krajowych miejsc pracy i producentów. Na przykład Indonezja rozważa nałożenie ceł w wysokości do 200% na szereg podstawowych towarów przemysłowych importowanych z Chin.
Więcej inwestycji zewnętrznych
Zwiększone tarcia handlowe mogą z kolei skłonić chińskie firmy do inwestowania bezpośrednio w krajach będących odbiorcami, aby ominąć takie przeszkody. Środek ten może zostać przyjęty z zadowoleniem przez niektórych partnerów handlowych, ponieważ inwestycje takie mogą tworzyć miejsca pracy i przynosić nowe technologie, jednocześnie zwiększając chiński eksport.
ASEAN* pozostawał głównym celem chińskich inwestycji w latach 2022-2023, podczas gdy Węgry są głównym beneficjentem w Europie, otrzymując 4,5% chińskich BIZ. Niemniej jednak chińskie inwestycje podlegają coraz większej kontroli ze strony rządów krajów rozwiniętych, nie tylko ze względów bezpieczeństwa narodowego. W Europie, mimo nasilenia kontroli, niektóre kraje, takie jak Węgry, Polska i Włochy, nadal przyjmują takie inwestycje, szczególnie w branży pojazdów elektrycznych.
*ASEAN zostało założone w 1967 r. i obecnie należy do niego 10 państw (członkowie założyciele: Indonezja, Malezja, Filipiny, Singapur i Tajlandia, a także Państwo Brunei Darussalam, Wietnam, Laos, Kambodża i Mjanma).
