Oczekuje się, że druga połowa 2024 r. będzie naznaczona pojawieniem się La Niña. Zjawisko, którego zasięg i konsekwencje pozostają trudne do przewidzenia, prawdopodobnie spowoduje zmiany pogodowe w wielu częściach globu.
La Niña i El Niño: naprzemienne zjawiska, które mogą wpłynąc na globalną gospodarkę
El Niño to zjawisko pogodowe i oceaniczne, polegające na utrzymywaniu się ponadprzeciętnie wysokiej temperatury na powierzchni wody w strefie równikowej Pacyfiku. Zjawisko to wynika z wahań temperatury wód powierzchniowych na środkowym i wschodnim Pacyfiku. La Niña i El Niño zazwyczaj występują mniej więcej co 2-3 lata. Obecna bezprecedensowa sytuacja, trwająca od 2019 r., powoduje znaczną niepewność co do przyszłych skutków.
Niższe temperatury i ryzyko kataklizmów
La Niña przynosi chłodniejszą i bardziej wilgotną pogodę. Jej nadejście jest zatem pozytywnie odbierane w różnych regionach, takich jak Afryka Południowa, Azja Południowo-Wschodnia i Australia, w których spodziewane są ulewne deszcze od grudnia 2024 do sierpnia 2025. Z kolei zachodnia Kanada, północne Stany Zjednoczone, Japonia i Półwysep Koreański spodziewają się chłodniejszej zimy.
La Niña prowadzi jednak głównie do wzrostu liczby ekstremalnych zjawisk pogodowych. Jedną z głównych anomalii spodziewanych wraz z jej nadejściem jest wzrost liczby huraganów wzdłuż atlantyckiego wybrzeża Stanów Zjednoczonych.
Dwojaki wpływ na globalną produkcję rolną
Wzrost produkcji rolnej w regionie Azji i Pacyfiku
Oczekuje się, że główne kraje produkujące w regionie Azji i Pacyfiku, takie jak Indie (drugi co do wielkości producent ryżu, pszenicy i trzciny cukrowej), Indonezja (największy na świecie producent oleju palmowego i trzeci co do wielkości producent ryżu) oraz Australia (czwarty co do wielkości producent jęczmienia i rzepaku) odnotują znaczny wzrost produkcji. Prawdopodobnie złagodzi to ceny towarów i zmniejszy ryzyko inflacji w regionie.
Negatywny wpływ na zbiory w Ameryce Północnej i Południowej
Przewiduje się natomiast, że La Niña zmniejszy plony rolne w Ameryce Północnej i Południowej, powodując susze i okresy zimna, które szczególnie dotkną pszenicę (Stany Zjednoczone) i soję (Brazylia). Towary niezbożowe będą również bardzo wrażliwe na wahania pogody. Regionalna produkcja kawy, kakao i owoców będzie szczególnie zagrożona w nadchodzącym roku.
Piraci na Morzu Arabskim
Warto przypomnieć, że głód w Somalii w 2011 roku, częściowo spowodowany przez La Niña, spowodował śmierć 260 000 osób. Sytuacja ta zwiększa liczbę gospodarstw domowych zależnych od rybołówstwa. Zjawisko to, związane z wyczerpywaniem się zasobów morskich, prawdopodobnie podsyci napięcia i zwiększy skłonność do zwrócenia się w stronę piractwa jako alternatywnego źródła dochodu.
Więcej huraganów na wschodnim wybrzeżu USA zagraża produkcji ropy naftowej
Wzrost liczby huraganów wzdłuż atlantyckiego wybrzeża Stanów Zjednoczonych i w Zatoce Meksykańskiej może spowodować znaczne uszkodzenia morskich instalacji naftowych. Dane Bureau of Safety and Environmental Enforcement (BSEE) pokazują, że do 95% produkcji ropy naftowej w Zatoce Meksykańskiej zostało wstrzymane 29 sierpnia 2021 r. po huraganie Ida. Spadek produkcji jest zatem bardzo prawdopodobny, ponieważ Zatoka Meksykańska odpowiada za 15% całkowitej produkcji ropy naftowej w USA, 45% całkowitej zdolności rafineryjnej i 51% całkowitej zdolności przetwarzania gazu ziemnego.
Szansa na właściwy poziom wód w Kanale Panamskim
Oczekuje się, że Kanał Panamski, zależny od słodkiej wody z licznych jezior i rzek w jego dziale wodnym, w końcu podniesie swój poziom po roku suszy i zakłóceń logistycznych, zmniejszając presję na globalne operacje transportowe.
Jak widać zjawiska pogodowe w jednej części świata mogą wywierać istotny wpływ na gospodarki w zupełnie innych jego częściach. Zmiany jakich jesteśmy świadkami skłaniają do modyfikacji czynników branych pod uwagę w zarządzaniu ryzykiem.
