Wraz z przejściem na pojazdy elektryczne pod większą niż kiedykolwiek kontrolą, lit staje się strategicznym surowcem o kluczowym znaczeniu. Pierwsza kopalnia litu ma zostać otwarta we Francji w 2027 roku. Podobnie jak w przypadku miedzi i wielu innych rud, produkcja i popyt na biały metal zależą w dużej mierze od trendów makroekonomicznych i możliwości globalnego wzrostu.
Jednakże, chociaż ceny większości metali spadły od początku lata, cena litu utrzymuje się na wysokim poziomie. Tendencja ta jest szczególnie godna uwagi, biorąc pod uwagę, że sektory klientów, w szczególności przemysł motoryzacyjny, mają bardzo mieszane perspektywy krótkoterminowe.
Kluczowa rola, wysoki popyt i podaż, która nie nadąża
Lit jest kluczowym składnikiem dekarbonizacji gospodarki: akumulatory stosowane w pojazdach elektrycznych są wykonane głównie z białego metalu. Ten trudny do zastąpienia surowiec powrócił na pierwszy plan na początku XXI wieku ze względu na wyzwania związane z magazynowaniem energii. Podaż jest obecnie zbyt ograniczona, aby zaspokoić popyt i jest pod presją z powodu braku inwestycji. Zachodnie gospodarki przez wiele lat nie zwracały uwagi na swoje zasoby wydobywcze. Ponadto fakt, że sektor mobilności niskoemisyjnej jest wspierany przez rządy, wydaje się chronić lit przed wzlotami i upadkami globalnego wzrostu. Wreszcie, światowy popyt powinien nadal rosnąć w perspektywie średnio- i długoterminowej wraz z przejściem na technologię niskoemisyjną.
Wysoce skoncentrowane zasoby i łańcuch produkcyjny
Argentyna, Boliwia i Chile są odpowiedzialne za 58% światowych zasobów - to znacznie wyższa koncentracja niż w przypadku innych metali nieszlachetnych. Dla porównania, 13 krajów odpowiada za 75% zidentyfikowanych światowych rezerw miedzi. Co więcej, globalna produkcja litu jest również bardzo skoncentrowana, zdominowana przez triumwirat Australii, Chile i Chin, które odpowiadały za 90% światowej produkcji w 2021 roku. Łańcuch wartości jest jeszcze bardziej skoncentrowany na niższym szczeblu: w 2021 r. Chiny rafinowały 60% światowego litu, reprezentując 77% globalnej zdolności produkcyjnej ogniw akumulatorowych i 60% światowej produkcji komponentów akumulatorów.
Wyzwaniem jest teraz zdobycie i utrzymanie umiejętności o wysokiej wartości dodanej, które zapewnią suwerenność przemysłową kraju wraz z silną technologiczną przewagą komparatywną dla firm.
Stowarzyszenie Europejskich Producentów Akumulatorów Samochodowych i Przemysłowych przewiduje, że w 2030 r. europejski rynek akumulatorów będzie wart 35 mld euro, z czego około połowę stanowić będą akumulatory litowo-jonowe. Europa dąży do osiągnięcia samowystarczalności w zakresie produkcji baterii do 2030 r., ale nie będzie w stanie polegać wyłącznie na krajowych projektach wydobywczych. Australia wydaje się być jej atutem w perspektywie średnioterminowej.
Niepewność
Wysoka zmienność cen surowców, a w szczególności metali, może ostatecznie wpłynąć na trend cen litu. Zmienność tę można wyjaśnić między innymi niepewnością popytu
związaną z trudnościami w chińskim sektorze nieruchomości. Te przeciwności będą miały wpływ na zmienność cen litu.
Ponadto firmy wydobywcze są w trakcie powrotu do strategii opartych na wartości, a nie na wolumenie. Po wzroście rentowności dzięki wzrostowi cen w pierwszej połowie 2022 r., spadek cen metali i wysokie koszty energii skłoniły firmy wydobywcze do ograniczenia inwestycji. W rezultacie firmy litowe powinny polegać na poziomach cen, aby utrzymać swoją rentowność, jednocześnie ograniczając inwestycje w kontekście globalnej recesji w 2023 roku. Poszukiwanie nowych źródeł litu może zająć od trzech do pięciu lat - plus dwa do trzech lat na rozpoczęcie przetwarzania rudy; będzie to miało nieunikniony wpływ na wielkość dostaw w perspektywie średnioterminowej.
Jakiekolwiek wsparcie udzielone przez Chiny przemysłowi akumulatorowemu może również zwiększyć presję na wielkość produkcji i podnieść ceny litu. Pomimo pesymizmu co do perspektyw gospodarczych w Chinach, determinacja tego kraju do utrzymania przewagi komparatywnej w segmencie akumulatorów litowo-jonowych nie budzi wątpliwości. Jeśli Chiny wprowadzą dźwignię finansową w celu wsparcia sektora akumulatorów litowo-jonowych, doprowadzi to do spontanicznego wzrostu popytu.
Wreszcie, istnieje duża niepewność co do przyszłości sektora litowego w Europie. Zakaz sprzedaży pojazdów napędzanych silnikami spalinowymi do 2035 r. opiera się na niedojrzałych programach reindustrializacji: projektach kopalnianych i gigafabrykach. Projekty wydobywcze w Europie mogą być przedmiotem gorących sporów, co zwiększa presję na producentów samochodów i ich zależność od krajów produkujących lit i baterie. W perspektywie średnioterminowej oznacza to zwiększoną podatność na kryzysy w łańcuchu dostaw - w tym w logistyce - między kopalniami a producentami baterii.